ชีวิตครอบครัว

หลวงชำนาญนิติเกษตร เดิมชื่อ อุทัย แสงมณี สมรสกับท่านหญิงคันธรสรังษี แสงมณี[1] (พระนามเดิม: หม่อมเจ้าคันธรสรังษี รพีพัฒน์) พระธิดาในพระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้ารพีพัฒนศักดิ์ กรมหลวงราชบุรีดิเรกฤทธิ์ และหม่อมแดง รพีพัฒน์ ณ อยุธยา แต่ไม่มีบุตรธิดาด้วยกัน

การทำงาน

ในปี พ.ศ. 2477 รัฐบาลสยามได้จัดประกวดเนื้อร้องเพลงชาติใหม่ โดยมีคณะกรรมการพิจารณาเพลงชาติ โดยหนึ่งในนั้นประกอบด้วย หลวงชำนาญนิติเกษตร ต่อมาเขาได้เป็นหัวหน้าสำนักงานโฆษณาการ (พ.ศ. 2479-2480)[2] ในปี พ.ศ. 2484 หลวงชำนาญนิติเกษตร ได้เป็นรัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงยุติธรรม ตั้งแต่วันที่ 20 มีนาคม พ.ศ. 2484 - 26 กันยายน พ.ศ. 2484 และรัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงพาณิชย์ ตั้งแต่วันที่ 26 กันยายน พ.ศ. 2484 - 4 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2485 โดยเป็นผู้ประเดิมตำแหน่งเป็นคนแรกทั้งสองตำแหน่ง

ในปี พ.ศ. 2489 ก็ได้ดำรงตำแหน่ง รัฐมนตรีว่าการกระทรวงยุติธรรมของไทย ในรัฐบาลปรีดี พนมยงค์[3] และเป็นสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรประเภทที่ 2 ในปี พ.ศ. 2494[4]